Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2013

Τότε και τώρα Νο.4

Καθώς η χρονιά φτάνει στο τέλος της, έφτασε η στιγμή για ακόμη ένα Τότε και τώρα. Σε τούτη την 4η απόπειρα παρουσίασης και σύγκρισης φωτογραφιών του παρελθόντος με το παρόν, έδωσα έμφαση κυρίως στους χριστιανικούς ναούς της Πόλης. Τι θα ήταν άλλωστε η Πόλη δίχως τις εκκλησιές, την βυζαντινή κληρονομιά και την παρουσία του Ελληνισμού; Φυσικά αυτό το ερώτημα είναι ρητορικό και είναι σαν να ρωτάμε πως θα ήταν η ημέρα δίχως τον ήλιο.
Η παρουσίαση ξεκινά με την Αγιά-Σοφιά παραθέτοντας την ίδια φωτογραφία με τον άγνωστο φωτογράφο του παρελθόντος, ο οποίος με όμορφη καλλιτεχνική προσέγγιση θέλησε να την παρουσιάσει μέσα από την πύλη του κουλιγιέ του τεμένους Σουλτάναχμέτ. Μέσα από την πύλη, που βάζει ορατά όρια, ξανοίγεται το αρχιτεκτονικό θαύμα της Αγίας Σοφίας που η σοφία δημιουργίας του μοιάζει να καταργεί όρια, φυσικούς νόμους και να συνδέει αρμονικά τον επίγειο κόσμο με τον επουράνιο.

Τότε...η Αγία Σοφία με διαφορετική εξωτερική διακόσμηση από τον Ελβετό Fossati. Σε μια περιοχή αρκετά φτωχική την εποχή που τραβήχτηκε η φωτογραφία. Στις μέρες μας τα κάρα και τα άλογα εξέλειψαν και την θέση τους πήραν οι τουρίστες.

Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2013

Περίπατος στο Karaköy

Υπάρχουν αρκετές Πολίτικες συνοικίες που παρότι κατά το παρελθόν υπήρξαν ιδιαίτερα σημαντικές, στις μέρες μας έχουν κάπως καταπέσει τόσο στην σπουδαιότητά τους όσο κυρίως στην φήμη και στην συνειδήσεις των ανθρώπων. Σε αυτό οφείλεται, εκτός των άλλων, η ιστορική λήθη των περισσοτέρων αλλά και ο επιφανειακός τρόπος σκέψης και αντίδρασης των ανθρώπων. Μία τέτοια συνοικία είναι το Κάρακιόι και σήμερα είχα την χαρά να κάνω έναν απολαυστικό περίπατο δίχως συγκεκριμένους σκοπούς, απλά θέλοντας να έρθω σε επαφή με μερικές από τις πτυχές της Πόλης, να νοιώσω το παρόν, να αφουγκραστώ την λαμπρότητα του παρελθόντος, να υποθέσω τις εξελίξεις για το μέλλον...με λίγα λόγια: να "συνομιλήσω" μαζί της.
Μερικά από τα χαρακτηριστικά κτίρια του Karaköy. Ένδοξα κτίσματα του παρελθόντος φορώντας την φορεσία της παραμέλησης
Σημείο αναφοράς της ιστορικότητας της περιοχής είναι οτι κατοικούνταν ήδη από τα προβυζαντινά χρόνια. Εδώ υπήρχε οικισμός με το όνομα Συκαί και όσες φορές σκεφτώ την ονομασία, φαντάζομαι την κατηφορία του Πέραν πολλές χιλιάδες χρόνια πριν με λιγοστά αρχαία κτίσματα και καταπράσινη, με τις συκιές να φτάνουν ως τα όρια της θαλάσσης και να ερωτοτροπούν πότε με τα ήρεμα νερά του Κεράτιου και πότε με τις απρόβλεπτες διαθέσεις του Βοσπόρου.
Κατά την βυζαντινή περίοδο η περιοχή αποτέλεσε την καρδιά του ιστορικού Γαλατά και σαν τρίτη και τελευταία ονομασία χρησιμοποιείται ως Καρακιόι, πιθανότητα λόγω των Καραιτών, μίας εβραικής κοινότητας που εγκαταστάθηκε στην περιοχή.

Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2013

Η εκκλησία Χ

Υπάρχουν περιπτώσεις που έχω βρεθεί εκατοντάδες φορές σε ένα σημείο και έχω παρατηρήσει κάτι, έχοντας την διάθεση να το δω καλύτερα. Παρ'όλα αυτά για διαφόρους λόγους η επιθυμία μου δεν γίνεται πάντα πράξη. Συνήθως αυτό συμβαίνει διότι δεν έχω την επιθυμητή πρόσβαση αλλά παράλληλα πρέπει να παραδεχτώ ότι στέκομαι πάντα τυχερός και αργά ή γρήγορα παρουσιάζεται η κατάλληλη ευκαιρία για να δω από κοντά όλα αυτά που κατα καιρούς κίνησαν το ενδιαφέρον μου.
Σε μια τέτοια περίπτωση ανήκει και η εκκλησία που βρίσκεται πολύ κοντά στην αρχή της İstiklal. Την ανακάλυψα τυχαία εδώ και πάρα πολύ καιρό στην προσπάθειά μου να αποφύγω τις χιλιάδες κόσμου που ανεβοκατεβαίνουν στην κεντρική αρτηρία του Πέραν. Όταν η πολυκοσμία της Ιστικλάλ γίνεται ανυπόφορη, κινούμαι πάντα στα παράλληλα δρομάκια και πάντα είχα την διάθεση να σταθώ για λίγο και να μάθω περισσότερα για αυτόν τον ναό. Ακολουθώντας λοιπόν την τύχη μου, τούτη την φορά κατάφερα να εισέλθω και να δώ από κοντά αυτή την άγνωστη εκκλησία, την εκκλησία Χ όπως μου άρεσε να την αποκαλώ.
Η πρόσοψη της εκκλησίας Χ. Αμέτρητες φορές έβρισκα τις πόρτες κλειστές αλλά και πάλι η τύχη μου χαμογέλασε
Περνώντας αμέτρητες φορές απ'έξω μα πάντα με τις πόρτες κλειστές, είχα σχεδόν εγκαταλείψει την ιδέα να την επισκεφθώ. Προσπαθώντας για ακόμη μια φορά να γλυτώσω από την πολυκοσμία, βρέθηκα να περπατώ έξω από αυτήν και αντικρίζοντας τις ανοιχτές πόρτες του μαντρότοιχου, δεν θα άφηνα με τίποτα την ευκαιρία να πάει χαμένη.
Ρωτώντας έναν Τούρκο που γυρόφερνε στον αυλόγυρο σαν φύλακας ή επιστάτης, μου αποκρίθηκε πως πρόκειται για καθολική εκκλησία. Μάλλον πρέπει να πάψω να ρωτώ και να εμπιστευτώ περισσότερο τα μάτια και τις εμπειρίες μου διότι εισερχόμενος στο εσωτερικό της, κατάλαβα οτι εδώ είναι όλα λίγο διαφορετικά, μπερδεμένα και με πολλές επιρροές.
Πρώτα απ΄όλα η αρμενική επιγραφή μου έδωσε το πρώτο στοιχείο οτι δεν πρόκειται για καθολικό ναό. Ταυτόχρονα όμως έχοντας ήδη επισκεφθεί κατά το παρελθόν μια αρμένικη εκκλησία, σχεδόν απέναντι από τον Άγιο Δημήτριο Ξηροκρήνης, εκεί όλα ήταν περισσότερο σκυθρωπά και με σκοτεινότερα χαρακτηριστικά απ'ότι εδώ. Άρα κάτι ήταν διαφορετικό.
Επιπλέον εδώ υπήρχαν κάμποσα αγάλματα τριγύρω μου και με έβαλαν σε νέους περισυλλογισμούς. Τότε ήταν που μου κατέβηκε η ιδέα: Η εκκλησία Χ είναι μια αρμενοκαθολική εκκλησία!

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013

Επίσκεψη στον ναό των Αγίων Πέτρου και Μάρκου

Ένα χαρακτηριστικό της περιπλάνησης μου στην Πόλη είναι οτι κάθε φορά θα υπάρχει κάτι νέο προς ανακάλυψη. Και ενώ οι ιδιαιτερότητες μοιάζουν να είναι ατελείωτες, η Πόλη φροντίζει να μου τις αποκαλύπτει σταδιακά και στον βαθμό ετοιμότητάς μου. Είναι σαν οι μαχαλάδες και οι απέραντοι δρόμοι της να είναι το κορμί της και εκείνη σαν γλυκιά αγαπητική φροντίζει να μου φανερώνει κάθε φορά από μια νεα πτυχή του σώματός της.
Ακόμα λοιπόν κι αν έχω περπατήσει δεκάδες φορές σε ορισμένα σημειά, αρκεί ένα επιπλέον στενάκι που μέχρι πρότεινος δεν είχα ακολουθήσει για μια καινούρια εξερεύνηση. Αυτή την φορά ακολούθησα αυτόν τον νέο δρόμο και βρέθηκα στην βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Μάρκου.
Η βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Μάρκου, στις μέρες μας ακούει στο όνομα Atik Mustafa Paşa
Η ιστορικότητα αυτού του ναού είναι ανατριχιαστική διότι υπάρχει για περισσότερα από 1100 έτη!