Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013

Η μουσουλμανική απομίμηση της Αγίας Σοφίας

Η περιπλάνηση στην Πόλη αποτελεί μία διαρκή και ιδιαίτερη πρόκληση που ταυτόχρονα προσδίδει απέραντη χαρά και ικανοποίηση. Και πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά στην συνεχή προσπάθειά μου να εντοπίζω τα κοινά στοιχεία των λαών, τις διαφορές τους, τις αλληλοεπιρροές κάθε λογής που συντελέστηκαν και την αφομοίωση τους από τους αντίστοιχους πολιτισμούς. Με σεβασμό και μεράκι ταξινομώ όλες τις πληροφορίες και ξαναβιώνω όλες τις εικόνες που η Πόλη μου παρουσιάζει και φυσικά η μεγαλύτερη πρόκληση σε τούτο τον μαγευτικό τόπο είναι η συνεχής προσπάθεια να βρώ που η ιστορία δίνει την σκυτάλη στο παρόν και που ο θρύλος συναντά την πραγματικότητα. Τούτο το απόγευμα οι προκλήσεις αυτές ξαναήρθαν στο προσκήνιο. Νοερά ήρθα σε επαφή με ένδοξες και ιστορικές μορφές, αντίκρισα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και επιρροές, συνάντησα καπετάνιους, μάχες, σκλαβοπάζαρα και έφτασα για πολλοστή φορά στα όρια του θρύλου. Αυτό συνέβη διότι η περιπλάνηση με έφερε ως την είσοδο του Kılıç Ali Paşa Camii.
Μουσουλμάνος εν ώρα προσευχής
Το τέμενος Κιλίτς Αλί Πασά ανήκει στην κατηγορία των μνημειωδών τζαμιών και περιλαμβάνει μεντρεσέ, αυλόγυρο, κρήνη, χαμάμ και τουρμπέ. Αποτελεί έργο του αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν και η κατασκευή του ξεκίνησε το 1580 για να ολοκληρωθεί 7 χρόνια αργότερα. Εκτός από τα συνήθη χαρακτηριστικά που παρατηρούνται στις κατασκευές του Σινάν όπως π.χ. τον ομοιόμορφο φωτισμό, που εδώ κατορθώνεται χάρις σε 247 παράθυρα, υπάρχουν και δύο ακόμη στοιχεία που αξίζουν να αναφερθούν.
Το πρώτο είναι πως το τζαμί αποτελεί ένα από τα τελευταία έργα του Σινάν καθώς το 1588 απεβίωσε.
Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι οτι το Kılıç Ali Paşa Camii αποτελεί αντιγραφή της Αγίας Σοφίας, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά αλλά σε μικρότερη κλίμακα. Μία μικρογραφία του μέγιστου αρχιτεκτονικού επιτεύγματος ελαφρώς προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις και τα χαρακτηριστικά της μουσουλμανικής θρησκείας.
Οι εξωτερικοί πεσσοί σε βορά και νότο μου θύμισαν αμέσως τους αντίστοιχους της Αγίας Σοφίας


Ο δρομικός άξονας του τζαμιού


Ο εγκάρσιος άξονας, το διάτρητο εσωτερικό από τους κίονες και όλα τείνουν να φαντάζουν αέρινα και ασώματα χάρις στην αλληλοεξουδετέρωση των ωθήσεων
Ο τρούλος διαμέτρου 12,70 και οι χαρακτηριστικές μεβράνες εναρμονίζονται με το μιμπέρ και το μιχράπ
Στις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες προσαρμόστηκαν όλα τα λειτουργικά στοιχεία του μουσουλμανισμού αλλά και οι καλλιτεχνικές του εκφράσεις (διάβασε και εδώ).
Αιωνόβια çini με διακόσμο hat, δηλαδή καλλιγραφιών
Ξυλόγλυπτο αραβούργημα σε θυρόφυλλο
Στο Kılıç Ali Paşa Camii είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω ξεκάθαρα τους τύπους των οθωμανικών κιόνων αφού στέκουν ο ένας δίπλα στον άλλον. Το κλασσικό κιονόκρανο της οθωμανικής αρχιτεκτονικής και διακόσμησης είναι αυτό με τους σταλακτίτες. Η μορφή τους βασίζεται σε ένα σύστημα πρισμάτων που προεξέχουν το ένα από το άλλο και εξασφαλίζουν ασυναίσθητα την μετάβαση από μια επίπεδη επιφάνεια σε μια μια κυκλική. Επειδή η λάξευση των σταλακτιτών ήταν μια αρκετά δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, επινοήθηκε ένα απλούστερο είδος, το ρομβοειδές κιονόκρανο που αντικαθιστούσε τους σταλακτίτες με ρόμβους.
Το κλασσικό οθωμανικό κιονόκρανο με σταλακτίτες
...και ο απλούστερος τύπος με ρόμβους
Η γεωμετρική αρμονία συναντά την καλαισθησία και την γαλήνη
Δεν είναι σημαντική μόνο η ιδιαιτερότητα του τζαμιού αλλά και του Κιλίτς Αλί ως ιστορικό πρόσωπο. Γεννημένος στην Καλαβρία, χριστιανός, δυστύχησε να αιχμαλωτιστεί από Αλγερινούς πειρατές. Μετά την κατάκτηση της Αλγερίας από τον Σουλειμάν, απελευθερώθηκε, ασπάστηκε το Ισλάμ λαμβάνοντας το όνομα Uluç Ali και τέθηκε υπό τις υπηρεσίες του Σουλτάνου. Ήταν παρών στην ναυμαχία της Ναυπάκτου και χάρις στις ικανότητες και την δεξιοτεχνία του κατάφερε να ξεφύγει από τον χριστιανικό στόλο και να γλυτώσει 40 πλοία των Οθωμανών. Ο σουλτάνος Σελίμ΄Β τον τίμησε με τον βαθμό του αντιναυάρχου και τον μετονόμασε σε Κιλίτς (ξίφος) επειδή στην προσπάθειά του να διαφύγει αλλά και να διασώσει ότι είχε απομείνει από την καταστροφική για αυτούς ναυμαχία, διέσπασε τον χριστιανικό στόλο σαν ξίφος με τα πλοία του.
Προσευχή προς την κατεύθυνση της Μέκκας
Εκτός από σκλαβοπάζαρα, πειρατές, ναυμαχίες και γαλέρες υπάρχουν και τα τερτίπια της ιστορίας που συχνά δίνει ένα χάδι στον θρύλο, συναναστρέφεται μαζί του και από κοινού κάνουν το παρελθόν τόσο έξοχο και μαγικό. Λέγεται πως κάποια στιγμή ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες έπεσε και αυτός στα χέρια των Αλγερινών πειρατών ώσπου τον απελευθέρωσε ο Κιλίτς Αλί Πασάς παρ'ότι είχε πολεμήσει εναντίον του στην ναυμαχία της Ναυπάκτου. Μάλλον ο ίδιος δεν ξέχασε ποτέ την δική του σκλαβιά και το τι του προξένησαν οι Αλγερινοί πειρατές. Σαν ένδειξη ευχαριστίας ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες τον μνηνονεύει στο αριστούργημά του, τον Δον Κιχώτη! Ο θρύλος λέει επίσης οτι ο Θερβάντες χρησιμοποιήθηκε ως εργατικό δυναμικό κατά την διάρκεια ανέγερσης του τζαμιού του Κιλίτς Αλί.
Πριν όμως αρχίσουν οι εργασίες ανέγερσης ο αντιναύαρχος έπρεπε να λάβει άδεια από τον βεζύρη Ρουστέμ Πασά, με τον οποίον οι σχέσεις τους ήταν κάκιστες. Ο βεζύρης θέλησε να περιπλέξει ή να αποτρέψει τα πράγματα και αποφάνθηκε: Αφού ο Κιλίτς Αλί είναι ναύαρχος, τότε ας το χτίσει στην θάλασσα. Τότε ο Kılıç Ali Paşa αγόρασε τεράστιες ποσότητες πετρών, χώματος και βράχων, μπάζωσε ένα σημείο του Βοσπόρου, χτίζοντας κυριολεκτικά το τζαμί στην θάλασσα. Το μόνο σημείο σύνδεσης με την στεριά ήταν ένα μικρό μονοπάτι που και εγώ ένιωσα να το πατώ νοερά, περπατώντας εκεί που στις μέρες μας υπάρχουν πάρκα, κρήνες και ασφαλτοστρωμένοι λεωφόροι.
Η περιοχή γύρω από το τζαμί είναι διαφορετική από αυτό που διηγείται η ιστορία με την συντροφιά του θρύλου
Μπορεί πολλές διηγήσεις να φαντάζουν υπερβολικές στις μέρες μας και απλώς να δείχνουν παραμυθένιες που περιλαμβάνουν ιστορικά στοιχεία και πρόσωπα. Η μουσουλμανική απομίμηση της Αγίας Σοφίας στέκει όμως εδώ ως ιστορικό τεκμήριο και ως συνδετικός κρίκος του θρύλου και της πραγματικότητας.
Να σας πω την αλήθεια....σε έναν τόπο σαν και τούτον όλα αυτά λίγη σημασία έχουν, διότι η ίδια η Πόλη είναι μια μαγεία, ένας θρύλος, μια ιστορία....το συναρπαστικότερο παραμύθι όλων.

21 σχόλια:

  1. Καλησπέρα,
    κάθε ανάρτηση λες και είναι καλύτερη από την προηγούμενη και όταν γυρνάς και ξαναδιαβάζεις διαπιστώνεις πως κάθε μια είναι μοναδική, ξεχωριστή γι΄αυτή την ανεξάντλητη Πόλη!
    Πού είναι το Κιλίτς τζαμί; αν κατάλαβα καλά κάπου παραθαλάσσια.
    Αλήθεια οι επισκευές του τζαμιού στο Ορτάκιοι τελείωσαν; φύγαν οι λινάτσες, είναι επισκέψιμο;
    Ισως έρθουμε το Νοέμβριο, θα επικοινωνήσουμε
    Καλό απόγευμα, νάσαι καλά.

    Πόπη-Λάρισα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γειά σου Πόπη μου και χαιρετισμούς στην Λάρισα.
      Ασφαλώς και κάθε ανάρτηση έχει την δική της μοναδικότητα και δεν επιθυμώ να επαναλαμβάνω πράγματα και ούτε να αναδημοσιοποιώ. Πάντα προσπαθώ να βρίσκω κάτι νέο και χάρις και στην δική σας υποστήριξη. Δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα η διαρκής έμπνευση και προσύλωση μα ευτυχώς ως τώρα όλα πάνε καλά. Σας ευχαριστώ για την ώθηση.
      Το τζαμί βρίσκεται στο Tophane, ακριβώς απέναντι από την στάση του τράμ..
      Οι επισκευές στο Ορτακόι δεν τελείωσαν ακόμη. Το παραξυλώσανε και αυτοί.
      Να είσαι καλά και σε ευχαριστώ για το μήνυμα.
      Θοδωρής

      Διαγραφή
  2. Θέλω να σχολιάζω κάθε ανάρτησή σου, ως ελάχιστο αντάλλαγμα της τιμής που μας κάνεις να τα μοιράζεσαι όλα αυτά μαζί μας. Μακάρι να είχα τον χρόνο και τις γνώσεις να πρόσθετα κι εγώ σε αυτά που γράφεις. Και μπορεί κάθε φορά που σε διαβάζω να έχω κάτι να πω επιπλέον, αλλά δεν το κάνω για πολλούς λόγους.
    Σήμερα λοιπόν δεν θα το κάνω γιατί με συνεπήρες! Με παρέσυραν αυτά που είδα και που διάβασα. Αλήθεια!
    Τι ανατριχιαστική ομοιότητα σε ορισμένα σημεία έχει το Κιλίτς τζαμί με την Αγία Σοφία;;;;!!!! Τι υπέροχη ιστορία του υπαρκτού προσώπου! Πράγματι το φανταστικό έδεσε με το πραγματικό...
    Την καλησπέρα μου, Θοδωρή, σε σένα και στους υπόλοιπους!!!
    Τα λέμε και πάλι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Μαρία μου! Τι να αντιπαραθέσω τώρα εγώ σε αυτό το σχόλιο;
      Ταπεινά ευχαριστώ!
      Να είσαι καλά και θα μιλήσουμε σύντομα. Ανυπομονώ για τον Γενάρη.
      Καλό απόγευμα και να ελισαι καλα.

      Διαγραφή
  3. Θοδωρή, σε χαιρετώ από Βόλο

    Με αυτή σου την ανάρτηση με βοήθησες να ξαναδώ ένα φυλετικό κόμπλεξ που ομολογώ πως διατηρώ χρόνια τώρα. Ναί το ισλάμ είναι ένας πολιτισμός. Ένας πολιτισμός με εντυπωσιακό πολλές φορές περιεχόμενο που ίσως αξίζει κάποιος να παρατηρήσει και να θαυμάσει. Όμως δεν μπορώ να χωνέψω τις απαλλοτριώσεις. Δεν μπορώ να βλέπω και να ακούω δήθεν για το σέβας των μωαμεθανών απέναντι στο χριστιανική πίστη και το πρώτο πράγμα που καυχώνται μετά την άλωση είναι η οικειοποίηση των ρωμανικών εκκλησιών. Στα πλαίσια αυτά η κατασκευή του τζαμιού που περιγραφεις, που δεν προκυπτει από μετατροπή κάποιας εκκλησιάς σε τζαμί με έλκει να το προσέξω.

    σε χαιρετώ Θανάσης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φ'ιλε μου,
      Γιατί κόμπλεξ αφού παρακάτω ενίστασαι για "δηθεν" ,απαλλοτριώσεις και οικειοποιήσεις
      Αν ειναι να θαυμάσεις κάτι στον Ισλαμισμό, να θαυμάσεις οτιδήποτε άλλο έκτός των τζαμιών
      γιατί δεν δημιούργησαν δική τους αρχιτεκτονική αλλά αντέγραψαν τον τύπο των δικών μας Ναών.
      Ζητώ ταπεινα συγνώμην για τήν παρέμβασή μου

      Διαγραφή
    2. Είναι ένας μαθηματικός περιορισμός αυτός που μου θέτεις ώστε να απελευθερωθώ από το κόμπλεξ μου. Αποδεκτή η προσπάθεια. Το αποτέλεσμα όμως ; Παρατήρησε τον τρόπο που λειτουργούν οι γείτονές μας και τον τρόπο που απολαμβάνουν τις απαλλοτριώσεις τους. Είναι καθαρά ηδονικός. Είναι ηδονικός γιατί ξέρουν τι δεν τους ανήκει αλλά και τι δεν μπορεί πια να μας ανήκει. Ο τούρκος οικειοποιείται τα πάντα. Από που παίρνουν πατήματα άλλωστε οι Σκοπιανοί;. Είναι αδύνατο να δει κανείς το Ισλάμ μέσα από τον τούρκο. Δεν είναι αγνό ισλάμ. Είναι καιροσκοπικό και τυχοδιωκτικό.
      Πάντα ευπρόσδεκτος
      Θανάσης

      Διαγραφή
  4. Καλησπέρα Θανάση μου και τους χαιρετισμούς μου στον Βόλο.
    Σε ευχαριστώ για το σχόλιο αλλά και για τις παρατηρήσεις σου.
    Πράγματι θέτεις προβληματισμούς και ζητήματα που ανήκουν σε ένα γενικότερο πλαίσιο με δεκάδες παρακλάδια. Θα ήταν δύσκολο, άδικο και μάλλον λανθασμένο να δοθούν απαντήσεις σε δεκάδες θέματα και προσεγγίσεις, μόνον με μερικές λέξεις, μία πρόταση, με ένα ναι ή ένα όχι. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτεχθεί με σοβαρές μελέτες, συγγράματα ή διαλέξεις θα μπορούσαν να εκτεθούν όλα αυτές οι προεκτάσεις των πολιτισμών και των θρησκειών, οι θεωρητικές και πρακτικές εφαρμογές τους κ.λ.π.
    Σίγουρα θεωρώ πως ο χώρος του σχολιασμού εδώ δεν επιτρέπει ένα τέτοιο τόλμημα. Θα χαρώ να σε συναντήσω κάποια στιγμή από κοντά και να ανταλλάξουμε απόψεις γύρω από τέτοιες προεκτάσεις και άλλα πολλά.
    Καλό σου βράδυ και πολλά ευχαριστώ για την μοιρασιά των σκέψεων και των συναισθημάτων σου. Θα χαρώ να τα ξαναπούμε σύντομα.
    Πολλούς θερμούς χαιρετισμούς, Θοδωρής

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. καλημερα θοδωρη!!!σ'ευχαριστω για τις αναρτησεις σου, με βοηθουν να ανακαλυπτω μερη οχι τοσο τουριστικα ,την παρασκευη το πρωι θα ειμαι στην Πολη και θα επισκεφτω το τζαμι σε συνδιασμο με το μουσειο μοντερνας τεχνης ,αν εισαι στην Πολη θα χαρω να σε δω και να πιουμε τσαγακι!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πάρα πολύ ωραία η ανάρτησή σου Θοδωρή όπως όλες βέβαια, είναι γεμάτες από το πάθος που έχεις για την πόλη.Ειδικά αυτή με το πώς μεταμορφώνεται η περιοχή γύρω από την Ευαγγελίστρια, ήταν συγκλονιστική. Πάντα αυτή η περιοχή ήταν «δύσκολη» αλλά παραέγινε. Και το κακό είναι ότι ανεβαίνοντας την ανηφοριά της ΑΚάρτζας μέχρι την πόρτα του Αγίου Δημητρίου συναντάς εικόνες που δεν υπήρχαν πριν μερικά χρόνια.
    Τώρα για το τζαμί αυτό μόλις το είδα έλεγα δεν το ξέρω αλλά κάτι μου θυμίζει… κάτι μου θυμίζει, δεν συγκρατώ και τα ονόματα των πασάδων και αγάδων εύκολα, αλλά από το σχόλιο ενός φίλου έμαθα ότι είναι στο TOPHANE και τότε κατάλαβα πιο είναι. Περνάς από εκεί για να πάς στο ISTANBUL MODERN. Το εσωτερικό του φαίνεται πάρα πολύ ωραίο ευκαιρία να το επισκεφτώ την επόμενη φορά. Δεν ξέρω αν έχεις πάει σε αυτό το μουσείο αλλά αξίζει να αφιερώσεις μια ανάρτηση σου σε αυτό, τα μόνιμα εκθέματα ,του οποίου δεν είναι και κάτι σπουδαίο ενώ , οι περιοδικές εκθέσεις αξίζουν περισσότερο.
    Πέραν της θέας από τον τελευταίο όροφο που είναι απίστευτη, (ειδικά όταν δεν έχει κρουαζιερόπλοια δεμένα!!!!) το ωραίο με αυτό το μουσείο είναι ότι σου επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά το πόσο μοναδική και συναρπαστική πόλη είναι αυτή. Τέτοια που όμοιά της δεν υπάρχει στον κόσμο όλο. Τι κι αν ο κουτοπόνηρος Ερτογάν προσπαθεί να περάσει την δική του κοσμοθεωρία αυτή η πόλη έχει το δικό της ρυθμό, το δικό της χτύπο, την δικό της τρόπο ζωής που έρχεται από παλιά όταν ήταν μια αυτοκρατορική πόλη, σημείο συνάντησης πολιτισμών. Γι αυτό και την αγαπάμε και δεν μπορούμε χωρίς την Πόλη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλησπέρα Μαρία και Κυριάκο....από ότι κατάλαβα το μουσείο μοντέρνας τέχνης είναι στις προτιμήσεις σας. Να σας πω οτι έχει κάνει ανάρτηση ήδη η Ισμήνη από το ΠΕΡΠΑΤΩ ΠΕΡΠΑΤΩ ΜΕΣ ΤΗΝ ΠΟΛΗ και δεν ήθελα να ασχοληθώ κι εγώ. Η ανάρτησή της είναι εδώ: http://www.perpatoperpatomestinpoli.blogspot.ch/2013/04/1-3-istanbul-modern.html
    Επιπλέον μην ξεχνάμε ότι έχουμε και την ένωσή μας μαζί και με τον Σταύρο και γενικά ο καθένας προσεγγίζει με τον δικό του τρόπο κάποιες θεματικές ενότητες. Η Ισμήνη πιστεύω τα πάει καλύτερα με μουσεία και μέρη τέτοιου είδους.
    Το Tophane και η ευρύτερη περιοχή αξίζει περισσότερης προσοχής καθώς γενικά κρύβει πολλά που αξίζει κανείς να καταπιαστεί.
    Σας ευχαριστώ πολύ για τα σχόλια και καλό σας απόγευμα
    Θοδωρής

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Σοῦ τὸ ξαναεῖπα. Α-ΔΙ-ΚΗ-ΘΗ-ΚΕΣ! Ἱστορικὸς Τέχνης ἔπρεπε να γίνεις!

    Νῖκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αχ...μας έφαγαν τα καζάνια Νίκο μου. Χαχα.
      Να είσαι καλά. Μου έλειψαν τα σχόλιά σου.
      Καλό βράδυ και πολλούς χαιρετισμούς στα Γρεβενά
      Θοδωρής

      Διαγραφή
  10. Πάντώς το ότι τα περισσότερα τζαμιά τους είναι αντίγραφα από τις Ορθόδοξες εκκλησίες, καθώς και το Κιλίτς Τζαμί της Αγιασοφιάς δεν το αναφέρεις Φίλε μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλε μου μάλλον με αδικείς και πιθανόν είσαι καινούριος εδώ.
      138 δημοσιευμένα άρθρα υπάρχουν εδώ. Όταν τα διαβάσεις όλα.. λέξη προς λέξη...και ξανά μαζί με την άνωθεν ανάρτηση, έχω την εντύπωση πω θα αναθεωρήσεις το σχόλιο σου.
      Θοδωρής

      Διαγραφή
    2. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
  11. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Καλησπέρα σου Θοδωρή, εκπληκτική παρουσίαση. Τόσες φορές περαστικός έξω από το Κίλιτς τζαμί, και τώρα με προκαλείς να μπω μέσα την επόμενη φορά. Από τις φωτογραφίες σου, λες και βλέπεις πράγματι την Αγία Σοφία από μέσα. Πού καταφέρνεις και βρίσκεις λεπτομέρειες, όπως την αρχιτεκτονική των ισλαμικών κιονόκρανων, με εκπλήσσεις. Δεν το γνώριζα. Και όπως κάθε ανάρτηση σου είναι να την ξαναδιαβάζεις και να την ρουφάς, ψάχνοντας λεπτομέρειες πίσω από αυτά που γράφεις ή αφήνεις να εννοηθούν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Καλησπέρα καλέ μου φίλε και πολλές καλησπέρες στην Αλεξανδρούπολη.
    Άντε την επόμενη φορά κάνε μια στάση και εκεί να δεις το τζαμί αλλά και τον γύρω χώρο. Αν προχωρήσει και στο πάρκο προς το Nusretiye ή περάσεις απέναντι προς την ανηφοριά θα δείς το σχήμα του τζαμιού ακόμα καλύτερα.
    Τις καλησπέρες μου στην οικογένεια και θα σύντομα θα επικοινωνήσω μαζί σου.
    Καλό απόγευμα, Θοδωρής

    ΑπάντησηΔιαγραφή